Từ ngày 03 tới ngày 09 tháng 02 năm 2015, hai khu vực cấm đánh bắt cá đã được thiết lập trên hồ Đồng Mô, thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Các khu vực này được lựa chọn và thiết lập bởi Chương trình Bảo tồn Rùa châu Á (ATP) thuộc Tổ chức Bảo tồn Indo-Myanmar (IMC) nhằm mục đích bảo vệ các sinh cảnh quan trọng của rùa Hoàn Kiếm. Theo đó, vùng cấm đánh bắt cá lớn nhất có diện tích khoảng 17 ha tại khu vực nước sâu nơi nhóm nghiên cứu hay bắt gặp rùa nổi. Vùng nhỏ hơn có diện tích khoảng 1.4 ha, nằm bao bọc bãi cát được xây dựng gần đây nhằm tạo điều kiện để rùa làm tổ đẻ trứng. Thiết lập vùng cấm đánh cá là một trong các nỗ lực được tiến hành nhằm bảo tồn loài Rùa Hoàn Kiếm (Rafetus swinhoei), loài rùa quý hiếm nhất thế giới tại hồ Đồng Mô.
Thật là tuyệt vời khi được chứng kiến quá trình hình thành của vùng cấm đánh bắt cá. Đây là một thành quả từ việc làm tự nguyện của chủ thầu hồ – ông Phạm Xuân Tự, do hồ Đồng Mô không thuộc diện khu vực được bảo vệ. Vùng cấm đánh bắt cá được củng cố thông qua các cam kết không đánh bắt cá của hơn 40 ngư dân địa phương, những người làm việc và sinh sống xung quanh khu vực hồ. Đôi khi, các cá thể rùa lớn bị mắc vào lưới đánh cá, dẫn đến việc chúng bị phá hủy, gây ra sự giận dữ của các ngư dân. Hy vọng rằng, các vùng cấm đánh bắt sẽ giảm thiểu việc rùa bị mắc lưới và tạo nơi trú ẩn an toàn cho các loài cá và rùa trong hồ. Vùng cấm đánh cá sẽ được giám sát, là một phần trong những nhiệm vụ hàng ngày của các cán bộ địa phương của ATP tại khu vực và được ủng hộ bởi nhóm ngư dân tại hồ. Trong giai đoạn xuân – hè năm 2015, chúng tôi mong muốn bổ sung thêm một số thân cây bán ngập và các bềnh cỏ nổi để tạo nên một môi trường sống đa dạng hơn cho các sinh vật sống đặc biệt là rùa và cá.
Ông Phạm Xuận Tự, chủ thầu hồ Đồng Mồ nói rằng, “Khi ý tưởng về vùng cấm đánh cá được đề xuất lần đầu tiên, hầu hết các ngư dân và bản thân cá nhân tôi cho rằng đây là một ý tưởng lạ lùng mà chúng tôi chưa bao giờ nghe thấy trước đó. Sau khi lắng nghe bài thuyết trình về các lợi ích khả dĩ của khu vực này đối với sản lượng cá trong hồ, thu nhập của ngư dân cũng như loài rùa, chúng tôi hoàn toàn ủng hộ ý kiến này”. Ông Tự, một ngư dân đã sinh sống nhiều năm trong khu vực hồ cho rằng, trữ lượng cá tự nhiên trong hồ đã suy giảm 30%-40% so với 15 năm trước đây do hoạt động khai thác quá mức của con người. Một số loài như cá Chày mắt đỏ (Squaliobarbus curriculus), cá Măng (Elopichthys bambusa) gần như không hề được nhìn thấy trong hơn một thập kỷ và các loài khác như cá vền (Abramis brama) đã trở lên cự kỳ hiếm. Ông cũng nói rằng khoảng 20-30 năm trước đây “Con Giải” (tên tại địa phương của loài Rafetus swinhoei) rất phổ biến với nhiều cá thể có trọng lượng lên đến hàng chục cân và chúng thường lên bờ để phơi nắng. Đôi khi, những cá thể này lớn đến mức có thể làm các ngư dân hoảng sợ. Nhưng sau nhiều năm săn bắt quá mức, khả năng chỉ có một số ít cá thể vẫn còn trong hồ. Ông Tự cũng hy vọng rằng vùng cấm đánh cá không chỉ giúp cải thiện trữ lượng cá trong hồ, mà còn hồi sinh “Con Giải”.
Chúng tôi mong muốn được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các tổ chức và cá nhân đã ủng hộ Dự án Rafetus swinhoei và Quỹ Bảo tồn Rùa (TCF), Quỹ đối tác về các hệ sinh thái trong yếu (CEPF), Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), Vườn thú Cleveland Metroparks đã hỗ trợ cho vùng cấm đánh cá. Chúng tôi cũng muốn cảm ơn các đối tác và chính quyền địa phương, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên Việt Nam (ENV), và đội ngư dân của ông Phạm Xuân Tự đã góp phần tạo lên sự thành công của dự án này.
Ngày: 09/02/2015
Thông cáo báo chí: Phạm Văn Thông & Timothy McCormack – ATP
Thư viện ảnh
No comment